Wednesday, May 25, 2011

აბიტურიენტებისთვის! (ისტორიის წლები)

ძვ. წ. 1112 - ტიგლათფილესერის ლაშქრობა ჩრდილოეთით, „სიენის დატყვევება“;

ძვ. წ. 750 - სარდურ II-ის ლაშქრობა კოლხაში;

ძვ. წ. 676 - ფრიგიის სამეფოს განადგურება;

ძვ. წ. 590 - ურარტუს განადგურება;

ძვ. წ. 401 - ბერძენ მოქირავნეთა რაზმის სამხრეთ-აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთის ქართველი ტომების ტერიტორიაზე გასვლა;

ძვ. წ. 65 - პომპეუსის ლაშქრობა ქართლში;

ძვ. წ. 83 - აჯანყება კოლხეთში მითრიდატეს წინააღმდეგ;

36 - მარკუს ანტონიუსის ლაშქრობა აღმოსავლეთში;

35 - ქართლის ჯარის შეჭრა სომხეთში ფარსმანის მეთაურობით;

63 - კოლხეთის შესვლა უშუალოდ რომის იმპერიის შემადგენლობაში;

69 - ანიკეტის აჯანყება;

131 - ფლავიუს არიანეს მოგზაურობა შავიზღვისპირეთში;

134 - ფარსმან II-მ ალანები შეუსია რომს და პართიას;

141-144 - წლებს შორის, ფარსმან II-ის ვიზიტი რომში;

325 - ნიკეის საეკლესიო კრება;

326 - ქრისტიანობის სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადება ქართლში (ეკლესიის თვალსაზრისით);

337 - ქრისტიანობის სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადება ქართლში (ივანე ჯავახიშვილის თვალსაზრისით);

465 - გუბაზ I-ის ჩასვლა კონსტანტინოპოლში;

482 - ვარსქენის მოკვლა. აჯანყების დაწყება ვახტანგ გორგასლის მეთაურობით;

502 - სამგორის ბრძოლა;

523 - მეფობის გაუქმება ქართლში;

523 - წათეს ხელახალი გაქრისტიანება და გამეფება;

542 - „დიდი ომიანობის“ დაწყება;

549 - „დიდი ომიანობის“ განახლება;

550 - ხურიანეს ლაშქრობა ლაზიკაში. აბაზგების აჯანყება;

554 - გუბაზ II-ის მკვლელობა;

555 - მისიმიელების აჯანყება;

562 - „დიდი ომიანობის“ დასასრული;

608 - საეკლესიო განხეთქილება ქართველებსა და სომხებს შორის;

627 - თბილისის ალყა ბიზანტილებისა და ხაზარების მიერ;

628 - ხაზართა მიერ თბილისის აღება;

654 - „დაცვის სიგელი“;

688 - ბიზანტიელთა ლაშქრობა სამხრეთ კავკასიაში;

697 - არაბების დასავლეთ საქართველოში გადასვლა;

717 - ბიზანტიელთა ლაშქრობა ეგრისში;

735 - მურვან-ყრუს ლაშქრობა საქართველოში;

764 - ხაზართა ლაშქრობა ქართლში;

772-773 - ნერსეს დაბრუნება სახალიფოში;

786 - აბო თბილელის სიკვდილით დასჯა;

826 - აშოტ კურაპალატის მკვლელობა;

853 (5/VII) - ბუღა თურქმა აიღო თბილისი;

888 - ადარნასე ბაგრატიონმა მიიღო „ქართველთა მეფის“ ტიტული;

914 - აბულ-კასიმის ლაშქრობა;

922-957 - გიორგი II აფხაზთა მეფე;

975 - ბაგრატ III-ის დასმა ქართლში მმართველად;

978-1014 - ბაგრატ III;

979 - დავით კურაპალატი დაეხმარა ბასილი II-ს;

1001 - დავით კურაპალატის გარდაცვალება;

1008-1010 - კახეთ-ჰერეთის შემოერთება ბაგრატ III-ის მიერ;

1008 - გურგენ მეფეთ-მეფის გარდაცვალება;

1014-1027 - გიორგი I;

1021 - შირიმნის ბრძოლა;

1023 - ზავი საქართველო-ბიზანტიას შორის;

1027-1072 - ბაგრატ IV;

1028 - ბიზანტიელთა ლაშქრობა საქართველოში;

1032 - ამირა ჯაფარის შეპყრობა;

1037-1039 - თბილისის ალყა ბაგრატ IV-ის დროს;

1064 - თურქ-სელჩუკთა პირველი ლაშქრობა საქართველოში;

1068 - თურქ-სელჩუკთა მეორე ლაშქრობა საქართველოში;

1071 - მანასკერტის ბრძოლა;

1072-1089 - გიორგი II;

1073 - ფეოდალთა აჯანყება გიორგი II-ის წინააღმდეგ;

1080 - „დიდი თურქობა“;

1083 - გიორგი II-მ ხარკი იკისრა;

1089-1125 - დავით IV აღმაშენებელი;

1099 - ჯვაროსნებმა აიღეს იერუსალიმი. დავით IV-მ შეუწყვიტა ხარკი თურქ-სელჩუკებს;

1104 - რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება;

1104 - ერწუხის ბრძოლა;

1106 - გელათის დაარსება;

1110 - სამშვილდის განთავისუფლება;

1115 - რუსთავის განთავისუფლება;

1117 - გიშის განთავისუფლება;

1118 - ლორეს განთავისუფლება. ყივჩაყების გადმოსახლება;

1121 (12/VIII) - დიდგორის ბრძოლა;

1122 - თბილისის განთავისუფლება;

1123 - დმანისის განთავისუფლება;

1124 - ანისისა და შარვანის დაკავება;

1125-1156 - დემეტრე I;

1130 - შეთქმულება დემეტრე I-ის წინააღმდეგ;

1138 - განძის აღება;

1155 - დავით V-ის გამეფება;

1156-1184 - გიორგი III;

1177 - დემნა უფლისწულის აჯანყება;

1178 - თამარის თანამოსაყდრედ დასმა;

1178-1213 - თამარ მეფე;

1179 - საგანგებო კრება, რომელზეც მიიღეს კანონი ქურდებისა და ავაზაკების წინააღმდეგ;

1184 - თამარის ხელმეორედ კურთხევა. დიდგვაროვანთა გამოსვლა „უგვაროთა წინააღმდეგ“;

1188 - თამარის ქორწინება დავით სოსლანზე;

1195 - შამქორის ბრძოლა;

1202 - ბასიანის ბრძოლა;

1204 - ტრაპიზონის იმპერიის შექმნა;

1206 - დავით სოსლანის გარდაცვალება. ლაშა გიორგის თანამოსაყდრედ დასმა;

1210 - ქართველების ლაშქრობა ჩრდილოეთ ირანში;

1213-1223 - გიორგი IV;

1220 - მონღოლების პირველი გამოჩენა საქართველოში;

1223-1245 - რუსუდანი;

1225 - გარნისის ბრძოლა;

1226 - ჯალალ ად-დინმა აიღო თბილისი;

1243 - ზავი მონღოლებსა და ქართველებს შორის;

1247 - დავით ულუსა და დავით ნარინის დაბრუნება თბილისში;

1247-1270 - დავით ულუ;

1247-1293 - დავით ნარინი;

1254-1256 - საყაენოს აღწერა;

1260 - დავით ულუს აჯანყება;

1263 - საქართველოს საეკლესიო კრება;

1266 - სამცხის გამოყოფა;

1270-1289 - დემეტრე II;

1289-1292 - ვახტანგ II;

1302-1308 - ვახტანგ III;

1314-1318 - გიორგი VI მცირე;

1318-1346 - გიორგი V ბრწყინვალე;

1346-1360 - დავით IX;

1360-1393 - ბაგრატ V;

1386-1403 - თემურ-ლენგის ლაშქრობები;

1393 -1407 - გიორგი VII;

1403 - ზავი თემურ-ლენგსა და გიორგი VII-ს შორის;

1407-1412 - კონსტანტინე I;

1412-1442 - ალექსანდრე I;

1416 - ყარა-იუსუფის ლაშქრობა სამცხეში;

1439-1439 - ფერარა-ფლორენციის საეკლესიო კრება;

1442-1446 - ვახტანგ IV;

1446-1466 - გიორგი VIII;

1453 - კონსტანტინოპოლის აღება;

1461 - ოსმალებმა აიღეს ტრაპიზონი;

1462 - გიორგი VIII-ს აუჯანყდა იმერეთის ერისთავი ბაგრატი;

1463 - ჩიხორის ბრძოლა;

1465 - ფარავნის ბრძოლა;

1466-1478 - ბაგრატ VI (ქართლ-იმერეთის მეფე);

1476-1511 - ალექსანდრე I კახთა მეფე;

1478-1505 - კონსტანტინე II;

1484-1510 - იმერეთის მეფე ალექსანდრე II;

1490 - ქართლის სამეფოს დარბაზმა აღიარა საქართველოს დაშლა;

1505-1525 - დავით X;

1510-1565 - იმერეთის მეფე ბაგრატ III;

1511-1513 - ავ-გიორგი;

1518-1574 - ლევან კახთ ამეფე;

1520 - ყიზილბაშების ლაშქრობა ქართლში;

1525-1527 - გიორგი IX;

1527-1556 - ლუარსაბ I;

1535 - მურჯახეთის ბრძოლა;

1541-1554 - შაჰ-თამაზის ლაშქრობები ქართლში;

1545 - სოხოისტას ბრძოლა;

1555 - ამასიის ზავი;

1556 - გარისის ბრძოლა;

1556-1600 - სვიმონ I;

1569 - ყიზილბაშებმა დაატყვევეს სვიმონ I;

1574-1605 - ალექსანდრე II კახთა მეფე;

1579 - ჩილდირის საფაშოს შექმნა;

1582 - მუხრანის ბრძოლა. აჯანყება სამცხეში;

1585 (28/IX) - „ფიცის წიგნის“ დადება;

1589 - „წყალობის წიგნი“;

1590 - ზავი ირანსა და ოსმალეთს შორის;

1595 - „გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთრის“ შექმნა;

1599 - გორის განთავისუფლება;

1600 - ოსმალებმა დაატყვევეს სვიმონი;

1600-1606 - გიორგი X;

1603 - აბას I-მა ომი დაუწყო ოსმალეთს;

1604-1639 - გიორგი III-ის მეფობა იმერეთში;

1606-1648 - თეიმურაზ I-ის მეფობა კახეთში;

1606-1614 - ლუარსაბ II;

1609 - ტაშისკარის ბრძოლა;

1611-1657 - ლევან II დადიანი;

1614-1617 - შაჰ-აბასის ლაშქრობები კახეთში;

1616-1619 - ბაგრატ-ხანი;

1622 - აბას I-ის ბრძანებით მოკლეს ლუარსაბ II;

1624 (12/IX) - ქეთევან დედოფლის წამება;

1625 (25/III) - მარტყოფის ბრძოლა;

1625 (1/VII) - მარაბდის ბრძოლა;

1626 - ბაზალეთის ბრძოლა;

1626-1629 - ნიკიფორე ირბახის ელჩობა ევროპაში;

1633-1658 - როსტომ-ხანი;

1639-1660 - ალექსანდრე III-ის მეფობა იმერეთში;

1642 - შეთქმულება როსტომის წინააღმდეგ;

1648 - როსტომმა კახეთიდან გააძევა თეიმურაზი;

1653 - თეიმურაზმა თავისი შვილიშვილი, ერეკლე გააგზავნა რუსეთში;

1656 - კახეთი ჩამოართვეს როსტომს და გადასცეს განჯის ხანს;

1658-1675 - ვახტანგ V-ის მეფობა ქართლში;

1660 - ბახტრიონის აჯანყება;

1662 - შაჰის ბრძანებით აწამეს ბიძინა ჩოლოყაშვილი, შალვა და ელიზბარ ქსნის ერისთავები;

1664-1674 - არჩილის მეფობა კახეთში;

1675-1688 - გიორგი XI-ის მეფობა ქართლში;

1688-1703 - ერეკლე I-ის მეფობა ქართლში;

1703 - ვახტანგის ჯანიშინობა;

1705 - მოსკოვში დაიბეჭდა „დავითიანი“;

1709 - თბილისში გაიხსნა სტამბა;

1709-1722 - დავით II (იმამ-ყული-ხანი) კახეთის მეფე;

1714-1716 - სულხან-საბა ორბელიანის ელჩობა ევროპაში;

1716 - ვახტანგი გამაჰმადიანდა და დაინიშნა ქართლის მეფედ;

1719 - ვახტანგ VI დაბრუნდა ქართლში;

1721-1752 - ალექსანდრე V იმერეთის მეფე;

1722-1732 - კონსტანტინე II (მაჰმად-ყული-ხანი) კახეთის მეფე;

1723-1735 - „ოსმალობა“;

1737-1747 - „ყიზილბაშობა“;

1745 (1/X) - თეიმურაზი ეკურთხება ქართლის მეფედ;

1751 (28/VII) - ყირბულახის ბრძოლა;

1752 (IX) - ერეკლემ დაამარცხა აჯი-ჩალაბი;

1752-1784 - სოლომონ I იმერეთის მეფე;

1754 - მჭადიჯვრის ბრძოლა;

1755 - ყვარლის ბრძოლა;

1757 (14/XII) - ხრესილის ბრძოლა;

1758 - ხელშეკრულება თეიმურაზ II-ს, ერეკლე II-სა და სოლომონ I-ს შორის;

1759 - საეკლესიო კრება იმერეთში;

1762 - თეიმურაზ II გარდაიცვალა პეტერბურგში. ერეკლე II გახდა ქართლ-კახეთის მეფე;

1765 - შეთქმულება ერეკლეს წინააღმდეგ;

1767 - თურქეთმა იმერეთი ცნო მფარველობაში მყოფ სამეფოდ;

1768-1774 - რუსეთ-თურეთის ომი;

1770 (20/IV) - ასპინძის ბრძოლა;

1772 - ანტონ კათოლიკოსისა და ლევან ბატონიშვილის ელჩობა რუსეთში;

1773 - ერეკლე II-მ და სოლომონ I-მა აღადგინეს ურთიერთდახმარების ხელშეკრულება;

1774 - მორიგე ჯარის შემოღება;

1782 (21/XII) - ერეკლემ მფარველობაში მიღება სთხოვა ეკატერინე II-ს;

1783 (24/VII) - გეორგიევსკის ტრაქტატი;

1784 (24/I) - ერეკლე II-მ ხელი მოაწერა ტრაქტატს;

1785 - ომარ-ხაის შემოსევა;

1789 - იმერეთის შემოერთების საკითხი განიხილა ქართლ-კახეთის სამეფოს დარბაზმა;

1790 - „ტრაქტატი ივერიელთა მეფეთა და მთავართა“;

1791 - კანონი ტახტის მემკვიდრეობის შესახებ;

1792 - ერეკლე II-მ საუფლისწულოები გამოუყო შვილებს;

1795 (11/X) - კრწანისის ბრძოლა;

1798-1800 - გიორგი XII;

1800 (18/XII) - პავლე პირველის მანიფესტი;

1801 (12/IX) - ალექსანდრე I-ის მანიფესტი;

No comments: